Skip to main content
Πρόγραμμα Εκδρομών

We are looking for passionate travelers all over the world, who would like to write with us!

ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ 4X4 ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΑΣ

Resources

Οδήγηση σε λάσπη

Η μεγάλη πρόκληση για όσους βλέπουν την εκτός δρόμου οδήγηση σαν ένα σπορ. Συνήθως περιορίζει τόσο την διαμήκη όσο και την πλευρική πρόσφυση, κάνοντας το αυτοκίνητο ουσιαστικά ακυβέρνητο.

Υπάρχουν τόσα είδη λάσπης που δεν θα έφτανε ούτε όλο αυτό το εγχειρίδιο να τα αναφέρουμε.

Κάθε ένα από αυτά έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, γεγονός που κάνει δύσκολη την αντιμετώπισή τους με συγκεκριμένες κινήσεις. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι απλοί κανόνες που έχουν εφαρμογή στις περισσότερες των περιπτώσεων. Η βασική απαίτηση είναι να διατηρηθεί η πρόσφυση χωρίς σπινάρισμα των τροχών, γεγονός το ποίο απαιτεί μεγάλη σχέση στο κιβώτιο και απαλό πόδι στο γκάζι.

Τα μπλοκέ διαφορικά πρέπει να είναι ενεργοποιημένα πριν την είσοδο στη λάσπη και τα ελαστικά όσο πιο καθαρά γίνεται. Για να καθαρίσουν αρκούν δύο-τρία σπιναρίσματα πριν την είσοδο στη λάσπη. Κάποιες «λασποπαγίδες» χρειάζονται φόρα για να τις περάσεις. Κάποιες, μακρύτερες σε μήκος, ήρεμες κινήσεις και αποφασιστικότητα. Και βέβαια καθόλου φρένο, αφού έτσι το αυτοκίνητο βυθίζεται περισσότερο. Προσοχή χρειάζεται αν η λάσπη είναι βαθιά και δεν ξέρεις τι κρύβεται από κάτω. Στις περιπτώσεις αυτές είναι καλό να περπατήσει κάποιος την λάσπη πριν την περάσει με το αυτοκίνητο. Σε οριακές καταστάσεις οι αντιολισθητικές αλυσίδες έχουν εφαρμογή και στην λάσπη, ιδίως αν αυτή είναι αργυλώδης και επιφανειακή.
Η κίνηση σε λασπωμένο έδαφος με πλευρική κλίση πρέπει να αποφεύγεται γιατί η πλευρική πρόσφυση των τροχών είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Το πιθανότερο είναι ότι το αυτοκίνητο θα καταλήξει στο κοντινότερο χαντάκι, με ότι συνέπειες έχει αυτό.
Σε περίπτωση κολλήματος καλό είναι το τράβηγμα να γίνει από σταθερό έδαφος. Ποτέ δεν βάζουμε δεύτερο αυτοκίνητο μέσα στη λάσπη. Αν η κατάσταση γίνει πολύ δύσκολη το μόνο μηχάνημα έργων που μπορεί να βοηθήσει είναι η «τσάπα». Όλα τα άλλα κινδυνεύουν να κολλήσουν και αυτά.
Η επιλογή του ελαστικού είναι μπελάς, αν και μονόδρομος. Το πέλμα δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από mud αλλά το πλάτος θέλει μελέτη.

Υπάρχουν δυο σχόλες όσον άφορα τον αέρα στα ελαστικά για την λάσπη . Η μια σχολή λέει να ξεφουσκώνουμε τα ελαστικά για να έχουμε μεγαλύτερη πρόσφυση. Ετσι όμως τα τακούνια του ελαστικοί κλείνουν με αποτέλεσμα να μην έχουμε γάντζωμα . η άλλη εκδοχή λέει να είναι φουσκωμένα έτσι έχουμε traction στο ελαστικό αλλά μικρότερη επιφάνεια.

Η εμπειρία λέει ότι το φαρδύ πέλμα θέλει και ιπποδύναμη για να δουλέψει. Το στενό πέλμα έχει  περισσότερη άνεση στα οχήματα με μικρή ιπποδύναμη . Παλαιότερα τα CAMEL TROPHY είχαν στενά ελαστικά.

Γενικά η λάσπη θέλει στενό λάστιχο και κάλο αέρα.

Κινηθείτε με σταθερή ταχύτητα και χρησιμοποιήστε την «φόρα» για να περάσετε τα «δύσκολα».  Μην κόψετε ταχύτητα για να μην κολλήσετε. .

Αν λόγω λάσπης οδηγείτε υποχρεωτικά μέσα στις «ροδιές» πάντα ελέγχετε που «βλέπει» το τιμόνι σας.  Το 4×4 θα ακολουθεί τις «ροδιές» ανεξάρτητα από το που είναι στραμμένοι τροχοί του.   Σε κάποιο σημείο που θα έχουμε  ξαφνικά  πρόσφυση  υπάρχει κίνδυνος απότομης στροφής με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Είμαστε στις ρόδιες της λάσπης και θέλουμε να βγούμε άλλα δεν μπορούμε. Στην μια ροδιά μπροστά μας σκάβουμε και αλλάζουμε την πορεία στο λούκι. Στο πέρασμα το αμάξι θα πάει στην νέα ροδιά και θα αλλάξουμε στην επιθυμητή πορεία.

Ξεκινώντας για μια απλή λασπωμένη διαδρομή μπορεί στη πορεία να γίνει δύσβατη, μην την αγνόησης λοιπόν επειδή έχεις τετρακίνητο.

Η εμπειρία στην εκτός δρόμου οδήγηση δεν είναι καθόλου εύκολο να περάσει στο χαρτί, και ως εκ τούτου να την αποκτήσει κανείς απλά διαβάζοντας ένα άρθρο.
Για το λόγω αυτό να έχετε στο μυαλό σας τα παρακάτω κύρια σημεία.

  • Εκτός από τον απαραίτητο εξοπλισμό οχήματος που δεν πρέπει ποτέ να λείπει από το όχημα σας, να θυμάστε και τα εξής:
  • Προσοχή στα λιμνάζοντα νερά κρύβουν παγίδες (βάθος – πέτρες – ξύλα).
  • Αποφεύγετε την αυξημένη ταχύτητα σε νερόλακκους.
  • Να ακολουθείτε πάντα τις ροδιές του μπροστινού οχήματος, αλλά και γενικότερα τις παλιές ροδιές, εφόσον το επιτρέπει το ύψος του οχήματος σας και να μην ανοίγετε καινούργιες .
  • Όταν από μακριά δείτε ένα σημείο του δρόμου με πρόβλημα, όπως μεγάλη λακκούβα με νερό, ισάδι με βαθιές ροδιές και σκορπισμένα κλαδιά η κομμάτια ξύλου δίπλα η μέσα στο σημείο, σταματήστε το όχημα σας πριν από το σημείο πηγαίνετε κοντά και το μελετήστε εάν μπορείτε να περάσετε η όχι, αλλά ποτέ μην το αγνοήσετε.
  • Εάν κάποιο άλλο όχημα κολλήσει στη λάσπη, και θέλετε να το βοηθήσετε, μην το πλησιάσετε με το όχημα σας σε απόσταση τέτοια που και εσείς δύσκολα θα ξανά βγείτε, αλλά κρατήστε απόσταση ασφαλείας, ελέγξτε το σαθρό σημείο και τον ασφαλή τρόπο ρυμούλκησης.
  • Υπάρχει λάσπη 5 πόντους που ακινητοποιεί τα περισσότερα οχήματα, αλλά και λάσπη 30 πόντους με φοβερό παιχνίδι.

Η πρώτη περίπτωση που είναι και η πλέον επικίνδυνη ειδικά σε διαδρομές με κλίσεις χρειάζεται ειδική οδήγηση και χειρισμούς.

Να έχετε σταθερή ταχύτητα και όχι αυξομειώσεις.

Συνήθως το τιμόνι δεν υπακούει και ειδικά στης απότομες κινήσεις, γι’αυτό θέλουμε μαλακές κινήσεις χαμηλή ταχύτητα και μακριά το πόδι από το φρένο.

Σε περίπτωση που θέλετε να βγείτε από ροδιά με λάσπη θα σας βοηθήσει ο συνοδηγός σας τοποθετώντας ένα μικρό κλαδί πάχους περίπου 10 πόντους διάμετρο, και μήκους 0.50 μ. στον αντίθετο τροχό(εμπρός) από εκεί που έχετε στρίψει το τιμόνι, και θα βγείτε εύκολα κρατώντας τον από την άλλη άκρη με κλίση περίπου 45°.

  • Μην επιχειρείτε να βγείτε από βαθιά ροδιά με λάσπη και με αρκετή ταχύτητα:

Δεν θα βγείτε, αλλά το χειρότερο εάν βγείτε δεν θα μπορέσετε να το μαζέψετε, με αποτέλεσμα το όχημα να βουτήξει και να βρεθείτε στην αντίθετη πλευρά του δρόμου, με τα γνωστά αποτελέσματα.

  • Μπαίνοντας σε σημείο με λάσπη χαμηλώστε την ταχύτητα σας και ανεβάστε σταδιακά τις στροφές του κινητήρα (σε λογικά πλαίσια και όχι στο κόκκινο) κατά την διάρκεια του δύσκολου περάσματος και με περισσότερες στροφές πριν την έξοδο σας.
  • Σε μικρής διάρκειας ανηφορικά σημεία με λάσπη χωρίς νεροφαγώματα αυξήστε την ταχύτητα και διατηρήστε τη αυξανόμενη έως να βγείτε σε ασφαλές σημείο, και μην πηγαίνετε αργά στηριζόμενοι στη ροπή του κινητήρα, συνήθως χάνουμε την πρόσφυση με το έδαφος λίγο πριν την έξοδο μας.
  •  Σε κατηφορική διαδρομή με λάσπη και με φυσικά εμπόδια δεξιά και αριστερά     ( βράχους – δένδρα κ.α.) πάντα ετοιμάζουμε την κάθοδο μας πριν το σημείο και όχι κατά την διάρκεια, επιλέγοντας κοντή δευτέρα η πρώτη ανάλογα με την κλίση που έχει το έδαφος και εάν είναι πολύ απότομη πατάμε και πολύ λίγο φρένο ελεγχόμενο δηλ., τόσο έτσι ώστε να μην μπλοκάρουν οι τροχοί.
  •  Εάν υπάρχει νεροφάγωμα κατά μήκος του δρόμου, που συνήθως είναι και αντίθετα από την πλευρά του χασίματος, και το βάθος του σας επιτρέπει να ρίξετε μια πλευρά του οχήματος μέσα στο νεροφάγωμα, σίγουρα είναι η ασφαλέστερη λύση για την αποφυγή δυσάρεστων εξελίξεων.

Εάν υπάρχει νεροφάγωμα με αρκετό βάθος που δεν μας επιτρέπει την πορεία μέσα σε αυτό της μιας πλευράς του οχήματος, τότε το αφήνουμε π.χ. στα δεξιά μας και εάν αισθανθούμε ότι χάνετε ο έλεγχος του οχήματος, τότε η μόνη λύση είναι να το ρίξουμε στο νεροφάγωμα με αποτέλεσμα να ανακόψει την ταχύτητα του οχήματος.

Για τον λόγο αυτό καλό θα ήταν πριν την κάθοδο να καθαρίσουμε το νεροφάγωμα από πέτρες, κορμούς, αλλά και να το διαμορφώσουμε λίγο έτσι ώστε εάν γλιστρήσει το όχημα και πέσει μέσα να μην προκαλέσουμε ζημία στο όχημα.

Εάν τώρα η κατηφορική έχει χώρο δεξιά και αριστερά σε όλη την διάρκεια της,

(συνήθως είναι δρόμοι που ενώνουν χωράφια ) και στο τελείωμα της υπάρχει αλάνα, τότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αλλά παρόλα αυτά η ταχύτητα μας θα είναι πάλι χαμηλή για λόγους ασφάλειας.

  • Εάν σε κατηφόρα αισθανθούμε μπλοκάρισμα του τροχού και το όχημα φεύγει από την πορεία που έχουμε επιλέξει:

        Α) από το φρενάρισμα αφήνουμε αμέσως το πεντάλ και διορθώνουμε το τιμόνι.

        Β) μπλοκάρουν οι τροχοί χωρίς να πατάμε φρένο :πατάμε λίγο γκάζι και διορθώνουμε το τιμόνι πατώντας ξανά μαλακά το φρένο. 

Πρέπει να καταλάβετε ότι σε σαθρά σημεία όπως λάσπη – χιόνι – χαλίκι οι απότομες κινήσεις σε ( τιμόνι – φρένο) και η αυξημένη ταχύτητα σε μεγάλο ποσοστό είναι λανθασμένος τρόπος οδήγησης. Διορθώνουμε λοιπόν λίγο νωρίτερα από το σημείο και όχι την στιγμή που είναι το σημείο, ειδικά όταν η ταχύτητα του οχήματος είναι αυξημένη σε σχέση με τις συνθήκες του εδάφους που βρισκόμαστε.

  • Εάν σε μια διαδρομή που δεν την ξέρετε συναντήσετε μεγάλη κατηφορική με λάσπη και νεροφάγωμα, πρέπει να σκεφθείτε σοβαρά το ενδεχόμενο εάν ο δρόμος μετά από λίγα μέτρα είναι κομμένος πως θα τον ξανά ανεβείτε!

Ακόμα και σε μικρή ανηφόρα εάν σταματήσετε δύσκολα θα ξεκινήσετε πάλι.

  • Σε περίπτωση που βρεθείτε σε σημείο με βαθιές ροδιές και δεν υπάρχει εναλλακτικό πέρασμα καλό είναι να κατεβάσετε το ύψος ενδιάμεσα από τις

δυο ροδιές με το φτυάρι η την τσάπα, εάν κρεμάσετε το όχημα θα ταλαιπωρηθείτε αρκετά για να ξανά αποκτήσετε την πρόσφυση στους τροχούς.

Το πέρασμα σε τέτοια σημεία πρέπει να είναι με κοντές σχέσεις χαμηλή ταχύτητα και στην περίπτωση που καταλάβετε ότι πάει για κόλλημα αλλά χωρίς να σπινάρετε ούτε δευτερόλεπτο, αφού νιώσετε ότι ανακόπτεται η ταχύτητα στο όχημα, βάζετε γρήγορα την όπισθεν και πηγαίνετε πίσω τόσο ώστε να είστε ασφαλής αλλά να έχετε και σταθερό έδαφος για μια νέα δόκιμη.

Εάν για οποιοδήποτε λόγο το όχημα έχει βγει από την πορεία του επικίνδυνα λόγω λάσπης μην ελπίζετε ότι κάποια στιγμή με μανούβρες θα το επαναφέρετε, όσο περνά η ώρα η κατάσταση χειροτερεύει.

Με το που κολλήσετε ειδικά σε σημείο με πλαϊνή κλίση, αμέσως επιλέξτε τρόπο απεγκλωβισμού σίγουρο όσο χρόνο και να σας πάρει, και όχι προχειρότητες.

Σε επόμενα άρθρα θα ασχοληθούμε εκτενέστερα με το θέμα ( λάσπη )και πιο συγκεκριμένα σε τρόπους οδήγησης.

Θα αναφέρουμε ένα παράδειγμα.

  • Μια λασπωμένη στροφή ανηφορική δεξιά, με κλίση προς τα δεξιά, με φυσικό αυλάκι κατά μήκος του δρόμου στη δεξιά πλευρά, είναι μια κλασσική περίπτωση

που την συναντάμε στους περισσότερους δρόμους ειδικά την χειμερινή περίοδο . Σ αυτό το σημείο θα ξεχάσουμε τον Κ.Ο.Κ. και θα ανοιχτούμε αριστερά όσο πιο κάθετα μπορούμε και θα στρίψουμε τελευταία στιγμή δεξιά δηλαδή όσο μπορούμε σε σχήμα γάμα.

Εάν για οποιοδήποτε λόγο κολλήσετε μην επιμείνετε για πορεία εμπρός γιατί το πίσω μέρος του οχήματος θα φύγει δεξιά, βάζουμε λοιπόν την όπισθεν με αριστερό τιμόνι ελεγχόμενο και ξαναφέρνουμε το όχημα στην αρχική του θέση έτοιμο για μια νέα δόκιμη.

Προσοχή όταν κάνετε όπισθεν το όχημα δεν ελέγχετε εύκολα λόγω κλίσης και βάρους .

Στην λάσπη χρήσιμα υλικά είναι : γαλότσες – γάντια εργασίας αδιάβροχα – πατάκια τύπου σκάφης – φτυάρι με λαβή – τσάπα – σάκος αδιάβροχος για να βάλετε τα λασπωμένα υλικά – δοχείο με νερό για να πλυθείτε.

Φυσικά εάν διαθέτετε ηλεκτρικό εργάτη – ιμάντα – τροχαλία και υπάρχει φυσικό σημείο στήριξης τότε τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα.

Εάν μετά από μια διαδρομή σε λάσπη επαναλαμβανόμενη, αργήσετε να βγείτε σε δρόμο που μπορείτε να αναπτύξετε κάποια σχετική ταχύτητα έτσι ώστε να φύγει η λάσπη από τις ζάντες, σίγουρα θα αντιμετωπίσετε προσωρινό πρόβλημα ζυγοστάθμισης.

Μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργούν οι σιδερένιες ζάντες στην ένωση της πλάκας με τη στεφάνη όπου κάθονται τα πρώτα κομμάτια λάσπης, σε αντίθεση με τις αλουμινίου όπου στο επίμαχο σημείο δεν υπάρχει αμυχή.

Εάν δεν έχετε την λύση του πλυντηρίου τότε με ένα ξύλο κάπως διαμορφωμένο στην άκρη του καθαρίστε από μέσα αλλά και έξω τις ζάντες για να μπορέσετε να επιστρέψετε χωρίς κοσκινίσματα στη βάση σας.

Εάν όμως η διαδρομή είναι μικτή και περιλαμβάνει και χιόνι, τότε η κατάσταση θα είναι πιο δύσκολη στο καθάρισμα αλλά συνάμα και επιτακτική, ειδικά εάν είστε σε μέρος που κατά την διάρκεια της νύκτας επικρατήσουν χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω από το μηδέν) τότε η λάσπη σε συνδυασμό με το χιόνι θα τα φρακάρουν όλα.

Σύστημα ανάρτησης και φρένων αλλά και αλλά λειτουργικά σημεία του οχήματος το πρωί θα δυσκολευτούν να λειτουργήσουν.

Για τον λόγο αυτό πρέπει να καθαρίσετε πλένοντας, όσο μπορείτε την λάσπη και το χιόνι από το όχημα, και τελειώνοντας το καθάρισμα από κάτω να μην τραβήξετε χειρόφρενο, αλλά βάλτε ταχύτητα και έναν η δυο τάκους στους τροχούς.

Επιλογή Ελαστικών

Για να οδηγήσουμε με περισσότερη άνεση και ασφάλεια σε λασπωμένους χωματόδρομους και αφού έχουμε μάθει τους βασικούς χειρισμούς στο όχημα μας, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα λάστιχα μας επιβάλετε να έχουν βαθιά χάραξη.

Τα τετρακίνητα οχήματα συνήθως έχουν από το εργοστάσιο τα λεγόμενα λάστιχα δρόμου και με ποσοστό 80/20, δηλαδή 80% για άσφαλτο και 20% για χώμα.

Εάν θέλετε να επιλέξετε ένα λάστιχο με πιο βαθιά χάραξη, και εφόσον κάνετε παρόμοιες διαδρομές,(off road) προτείνω να επιλέξετε τον τύπο 50/50.

Δηλαδή 50% για άσφαλτο και 50% για χώμα.

Λόγω πιο βαθιάς χάραξης από το 80/20 το 50/50 σαφέστατα θα έχει και λίγο περισσότερο θόρυβο στην άσφαλτο, θα έχει όμως καλύτερη συμπεριφορά στο χώμα, στη λάσπη αλλά και στο χιόνι.

Εάν όμως θέλετε να επιλέξετε ένα ελαστικό M/T θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δημιουργεί πολύ περισσότερο θόρυβο στην άσφαλτο, και οι επιδόσεις του είναι περιορισμένες σε ταξίδια με πολλά χιλιόμετρα ασφάλτινα.

Σε δύσκολα στενά περάσματα με λάσπη και με κλίση μην εμπιστεύεστε τον σχεδιασμό των ελαστικών και ας είναι Μ/Τ έχουν και αυτά το όριο τους.

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ότι η οδήγηση στη λάσπη είναι η χαρά για όλους εμάς που αγαπάμε το off road, αρκεί να ακολουθήσουμε τις βασικές οδηγίες, την απλή λογική, και να συνειδητοποιήσουμε ότι το όχημα που έχουμε δεν είναι άρμα.